Hướng tới dạy học môn tích hợp không bị động với thời khóa biểu khối THCS

Đẩy mạnh hỗ trợ chuyên môn cho đội ngũ giáo viên

Năm học 2022 - 2023, Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Trị triển khai các văn bản hướng dẫn dạy học môn Khoa học tự nhiên theo chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo tại Công văn số 1496 và 4020. Theo đó, các cơ sở giáo dục tổ chức dạy học bảo đảm được mạch kiến thức trong chương trình môn học. Chia sẻ thông tin này, ông Hồ Đắc Vinh, Phòng Giáo dục Trung học - Giáo dục Thường xuyên (Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Trị), cho biết: Các trường bố trí GV (Vật lý, Hóa học, Sinh học) dạy lần lượt các chủ đề phù hợp với chuyên môn đào tạo.

Thời khóa biểu cần điều chỉnh linh hoạt với thực tế của Nhà trường

Đối với các trường có số lượng lớp trong cùng một khối lớp nhiều thì chủ động điều chỉnh giảm số tiết các môn Hóa học, Sinh học, Vật lý 8, 9 theo từng giai đoạn. Ngoài ra, Sở Giáo dục và Đào tạo  Quảng Trị đã chỉ đạo bố trí GV dạy liên trường để bảo đảm đủ đội ngũ tại các cơ sở giáo dục. Trong mỗi học kỳ, Sở Giáo dục và Đào tạo  đều tổ chức chuyên đề cấp tỉnh về tổ chức dạy học môn Khoa học tự nhiên, tạo điều kiện cho GV chia sẻ khó khăn, vướng mắc và giải pháp đã triển khai. Qua đó, sở Giáo dục và Đào tạo điều chỉnh trong quá trình chỉ đạo hoạt động chuyên môn.

Tại Trường THCS Yên Chính (Ý Yên, Nam Định), việc triển khai Chương trình GDPT 2018 gặp nhiều thuận lợi vì các trường học trên địa bàn nói chung, Trường THCS Yên Chính nói riêng có thể bố trí tương đối đầy đủ GV để đáp ứng việc tổ chức dạy học; đặc biệt với các môn tích hợp như Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lý.

Thông tin từ thầy Hiệu trưởng Hoàng Khắc Tiệp, sở/phòng Giáo dục và Đào tạo  thường xuyên tổ chức tập huấn, kể cả trực tiếp và trực tuyến, giúp cán bộ quản lý, GV nắm vững chương trình, đồng thời tháo gỡ khó khăn gặp phải. Riêng các môn tích hợp, sở Giáo dục và Đào tạo  lập mỗi bộ môn một nhóm Zalo để chuyên viên của sở hỗ trợ, tư vấn, giải quyết kịp thời các thắc mắc từ phía GV các trường THCS trong quá trình triển khai giảng dạy.

“Về thuận lợi, cũng phải nói đến các văn bản chỉ đạo triển khai của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ví dụ như Công văn 4020/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2022 - 2023 giúp chúng tôi chủ động rất nhiều trong thực hiện chương trình giáo dục. Cơ sở giáo dục có thể linh hoạt xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường, cũng như kế hoạch tổ nhóm chuyên môn”.

Đưa nhận định này, thầy Hoàng Khắc Tiệp cũng cho biết: Với Trường THCS Yên Chính, từ đầu tháng 8 đã tổ chức cho hội đồng sư phạm, GV nghiên cứu chương trình môn học, đặc biệt đi sâu yêu cầu cần đạt và các chủ đề của môn học, từ đó căn cứ thực tế đội ngũ của nhà trường, lên kế hoạch phân công chuyên môn, xây dựng thời khóa biểu.

Thầy Nguyễn Ngọc Quân - Phó Hiệu trưởng trường Liên cấp Pasteur cũng đưa ra quan điểm: Nhà trường cần dựa trên yếu tố nhân lực, cơ sở vật chất của mình để thực hiện sắp xếp linh động các môn học cho phù hợp, đặc biệt trong chương trình GDPT 2018 định hướng phát triển năng lực học sinh nên 

Chủ động các giải pháp triển khai dạy học các môn tích hợp

Có nhiều ý kiến cho rằng, việc thay đổi liên tục thời khóa biểu khiến GV, học sinh bị động, Tuy nhiên, cô Ngô Thị Kiều Linh, Hiệu trưởng Trường THCS Lê Lợi (Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho rằng, điều này là chưa chính xác bởi thay đổi thời khóa biểu luôn được báo trước. Tiến độ tiết học trên lớp theo từng bộ môn không thay đổi vì các tiết trong tuần đều giảng dạy theo kế hoạch dạy học được xây dựng từ đầu năm, thông qua tổ nhóm, ban giám hiệu phê duyệt.

Chia sẻ về triển khai Chương trình GDPT 2018, cô Ngô Thị Kiều Linh cho biết, Trường THCS Lê Lợi năm đầu cũng gặp nhiều khó khăn. Để tháo gỡ, ban giám hiệu đã cùng tổ chuyên môn bàn bạc, sắp xếp lại thời khóa biểu và phân công GV. Vì lớp 6, phân môn kiến thức Vật lý, Hóa học, Sinh học của môn Khoa học tự nhiên chưa quá khó, nên GV cốt cán của trường đã mạnh dạn đảm đương cả 3 phân môn. Tất nhiên, thầy cô đã được tập huấn, bồi dưỡng bảo đảm yêu cầu giảng dạy. Khi chỉ 1 GV phụ trách môn Khoa học tự nhiên, việc sắp thời khóa biểu, công việc trong nhà trường thuận lợi hơn.

Có ý kiến băn khoăn môn Khoa học tự nhiên khi lên lớp 8, 9, kiến thức đòi hỏi ở mức độ cao hơn, GV dạy môn này cũng khó khăn hơn, đặc biệt trong việc bồi dưỡng HS mũi nhọn. Lường trước tình huống này, cô Ngô Thị Kiều Linh cho hay, nhà trường sẽ thành lập câu lạc bộ để thầy cô cùng chung tay hỗ trợ học sinh mũi nhọn. Cùng với đó, cử GV tham gia các lớp bồi dưỡng, đào tạo được các cấp đặc biệt của phòng Giáo dục và Đào tạo có chứng chỉ để nâng cao trình độ chuyên môn, từ đó phụ trách tốt hơn môn Khoa học tự nhiên ở cả 3 phân môn.

Có ý kiến tương tự, thầy Vũ Nho Hoàng, Tổ phó Tổ Khoa học tự nhiên, Trường THCS Thụy Trường (Thái Thụy, Thái Bình) cũng khẳng định, kế hoạch giáo dục của nhà trường được xây dựng tỉ mỉ tới từng tháng, tuần, tiết và được công khai ngay từ đầu năm học. Do đó, GV và học sinh không bị động.

Chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường, thầy Vũ Nho Hoàng cho rằng, cần chú ý cụ thể tới từng tiết, từng tuần và đồng bộ thống nhất giữa nhà trường, tổ chuyên môn, GV. Từ đó, GV dạy phần Hóa học, Sinh học, Vật lý biết và chủ động trong công việc. Bên cạnh đó, Chương trình môn Khoa học tự nhiên, bài học thường nhiều tiết, nên khi xây dựng thời khóa biểu có thể phân dạy 2 tiết liền môn học này, tạo thuận lợi cho GV tổ chức hoạt động dạy học.