Những lưu ý “vàng” khi định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT

Nội dung chính [Ẩn]

Phân luồng học sinh từ sớm
Định hướng nghề phải dựa trên số liệu chuẩn
Xây dựng phần mềm tuyển sinh một cửa

Học sinh trường THPT Phan Đình Phùng trong một buổi nghe tư vấn hướng nghiệp tại trường

Phân luồng học sinh từ sớm

Với thời điểm hiện tại, học sinh lớp 12 đã bước sang HK2 của năm học 2020 – 2021. Đây cũng là giai đoạn nước rút để các bạn có sự cân nhắc đưa ra quyết định chọn trường, chọn nghề cho mình thông qua các bộ hồ sơ ĐKNV vào các Trường Đại học, Cao đẳng.

Tuy nhiên, để đưa ra một quyết định đúng đắn, phù hợp với bản thân thì không phải học sinh nào cũng làm được. Sợi dây liên kết giữa khả năng của bản thân với nhu cầu xã hội cần phải định xác định rõ. Do đó, công tác định hướng nghề nghiệp cho HS giữ vai trò vô cùng quan trọng.

Định hướng nghề nghiệp cho HS được thể hiện qua khâu định hướng phân luồng từ các em mới bắt đầu tuyển sinh vào lớp 10, đó là việc phân ban. Thầy cô cần phân tích, giải đáp, đối thoại để phụ huynh và học sinh nắm rõ về lựa chọn Phân ban A, B, C hay D sao cho phù hợp với từng khối và năng lực, sở trường từng em.

Cần lên kế hoạch giảng dạy định hướng nghề nghiệp cho cả 3 khối lớp, kết hợp những phương pháp hiệu quả như dạy trên lớp, dạy theo chuyên đề, tích hợp trong những môn như GDCD – Lịch sử - Địa lý; Toán – Hóa – Lý; Văn – Sử - Địa; Toán – Lý – Anh; Toán – Hóa – Sinh; Văn, Hóa, Ngoại ngữ hoặc các tổ hợp mới,…

Thông qua một số CLB của học sinh, Giáo viên chủ nhiệm và gia đình cần hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu, những đam mê, sở thích gì với các ngành nghề của các em. Quan điểm định hướng nghề nghiệp nên hiểu “Nghề chọn người – người chọn nghề”.

Bên cạnh đó, đơn vị các đơn vị trường cũng tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm thực tế cho HS trong năm học như: Thử làm SV, nông dân, công nhân, thăm các nhà máy, xưởng tham gia nghiên cứu đề tài khoa học, ngày hội khởi nghiệp… Kết hợp các trường ĐH trong và ngoài nước tổ chức mỗi năm/lần một ngày hội hướng nghiệp ngay tại trường.

Định hướng nghề phải dựa trên số liệu chuẩn

PGS.TS Trần Thành Nam, CN Khoa Các KHGD – Trường ĐH Giáo dục (ĐHQG Hà Nội) là một chuyên gia theo dõi mảng GD ông cho rằng, có rất nhiều điểm cần lưu ý khi chúng ta chọn lựa ngành nghề, song các em cần cân nhắc 2 yếu tố chính sau:

Thứ nhất, học sinh cần lựa chọn ngành xuất phát từ việc cân nhắc nghề nghiệp theo cá tính, tính cách và giá trị mà bản thân mong muốn. Vì nghề đi theo mình suốt chặn đường đời nếu không phù hợp thì bản thân sẽ không cảm thấy hạnh phúc khi làm việc và cũng rất khó để thành công, thăng tiến bền vững trong sự nghiệp.

PGS.TS Trần Thành Nam, CN Khoa Các Khoa học giáo dục, Trường ĐH Giáo dục (ĐHQG Hà Nội)

Thứ hai, khi chúng ta lựa chọn trường, hay nghề thì các em cần phải mở rộng diện lựa chọn. Việc đầu tiên là các em nên lựa chọn lĩnh vực chuẩn.

Từ lựa chọn lĩnh vực thì mới loại trừ được các lĩnh vực mà chúng ta thực sự không có năng lực hay không hiểu biết về nó.

Trên cơ sở lĩnh vực, tiếp đến chúng ta cần chọn ngành, sau đó chọn nghề và cuối cùng là chọn trường.

Khi chọn trường, cần quan tâm đến những yếu tố như: Uy tín của trường, cơ sở vật chất, học phí, điều kiện học tập xem có phù hợp với mức điểm và năng lực không thì lúc đó ta mới lựa chọn.

Thị trường việc làm sẽ thay đổi rất nhanh, có nhiều nghề mất đi và nghề mới chưa có trong hình dung của chúng ta ra đời. Việc định hướng nghề nghiệp cho các bạn HS không được phép cảm tính, căn cứ trên quan điểm hoặc nhìn nhận của 1 cá nhân nào mà phải dựa vào số liệu.

Đó là số liệu khách quan về chỉ số thông minh, trí tuệ cảm xúc, năng lực tư duy phản biện động cơ đạt thành tích cao, khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp, thiên hướng nghề nghiệp, xu hướng nhân cách cá nhân.

Đó là các số liệu phân tích khoa học về nhu cầu nghề nghiệp của xã hội theo thời gian thực; mô tả yêu cầu vị trí công việc liên quan đến trình độ nhận thức, kỹ năng, thái độ và các năng lực chuyên biệt khác.

Thậm chí cả phân tích về mức thu nhập TB tương ứng với từng nghề nghiệp và vị trí việc làm.

TS Đồng Văn Ngọc, Hiệu trưởng Cao đẳng Cơ điện Hà Nội

Các em cũng cần ý thức rằng tương lai sau này chúng ta học một ngành nhưng có thể ra trường làm ở nhiều vị trí công việc, ngược lại để có thể làm tốt ở 1 vị trí công việc (trong bối cảnh biến đổi yêu cầu công việc nhanh chóng cùng sự cạnh tranh của máy móc) thì cần phải học tập từ nhiều ngành và học tập suốt đời.

Để thành công trong tương lai, hiện tại mỗi cá nhân cần rèn luyện mô hình năng lực hình chữ T (với thanh ngang là các kỹ năng mềm, năng lực tự học, kỹ năng sáng tạo, thích ứng linh hoạt, tinh thần lãnh đạo, năng lực công dân số; cùng thanh dọc là kiến thức chuyên sâu về một lĩnh vực như tâm lý, giáo dục, tài chính, marketing...). Năng lực chữ T càng lớn, cá nhân đó càng thành công.

Xây dựng phần mềm tuyển sinh một cửa

Chia sẻ với chúng tôi, TS Đồng Văn Ngọc, Hiệu trưởng Cao đẳng Cơ điện Hà Nội cho hay, bất chấp những khó khăn do dịch bệnh Covid-19, năm học 2020 - 2021, trường đã tuyển sinh và đào tạo được hơn 5.700 học viên, trong đó có 901 sinh viên cao đẳng; 2.468 học viên sơ cấp và 2.186 học viên ở các hệ đào tạo khác.

Để có được kết quả này, nhà trường đã xây dựng và áp dụng thành công phần mềm tuyển sinh một cửa chạy trên nền tảng App và Web của thiết bị di động từ tháng 6/2020. Mỗi thí sinh chỉ cần đăng ký thông tin cá nhân sẽ được nhà trường tư vấn và gửi thông tin chính thức của trường đến cho các em.

Thông qua các buổi livestream giới thiệu về cơ sở vật chất, chương trình đào tạo thông qua nền tảng trực tuyến, các em học sinh có thêm một kênh thông tin tham khảo để lựa chọn ngành nghề phù hợp với sở thích, năng lực cá nhân.

Nguồn: pasteurschool.edu.vn Tổng hợp