5 sai lầm học sinh cần tránh để đạt điểm cao bài Nghị luận văn học vào lớp 10

• Chương trình giáo dục phổ thông mới: Không phân biệt môn chính, môn phụ
• Dạy học văn thay đổi ra sao theo chương trình mới?
• Thích ứng với chương trình lớp 10 mới: Đòi hỏi những thay đổi trong dạy và học

Các giáo viên tổ văn chương trình THPT – Pasteur Highschool chỉ ra 5 sai lỗi sai thường gặp khi làm câu nghị luận văn học giúp các em đạt được điểm số cao ở phần này.

Yêu cầu của câu nghị luận văn học

Các giáo viên Văn cho biết, câu viết đoạn văn nghị luận văn học kiếm tra học sinh kiến thức và kỹ năng đa dạng. Đó là việc kiếm tra kỹ năng liên quan đến tác phẩm văn học, một số kiến thức tiếng việt, về cách sử dụng từ đặt câu và khả năng trình bày, diễn đạt của học trong những đoạn nghị luận văn học.

Thường yêu cầu trong câu nghị luận văn học có thể là cảm nhận về một nét đặc sắc cho nội dung của tác phẩm, pt một nhân vật, một hình tượng, chi tiết trong tác phẩm, chủ đề về một từ tưởng, đặc điểm nội dung nào đó. Hoặc nội dung câu hỏi yêu cầu viết đoạn văn nêu ra những nét đặc sắt về nghệ thuật, một tình huống tuyền, biện pháp nghệ thuật hoặc bút pháp nghệ thuật đã được dùng rất thành công trong tác phẩm.

Câu nghị luận văn học trong mỗi đề thi luôn luôn khai thác được ba thông tin gồm: đối tượng phận tích, hình thức của đonạ văn và những yêu cầu kèm theo.

5 sai lầm cần tránh khi làm câu nghị luận văn học

1. Xác định sai về nội dung, chủ đề đoạn văn

Thường thì sai lầm này bắt đầu từ ngay sau khi học sinh làm bài, chưa đọc kỹ và phân tích kỹ yêu cầu đề bài. Ví dụ: Khi đề hỏi là phân tích cơ sở hình thành tình đồng chí thì lại đi phân tích biểu hiệu của tình đồng chí; Khi đề yêu cầu phân tích vẻ đẹp phẩm chất của nhân vật Vũ Nương trong “Chuyện người con gái Nam Xương” thì học sinh lại phân tích số phân bị thảm của nhân vật. Nghĩa là đề yêu cầu một đằng đi phân tích một nẻo, hỏi đối tượng này phân tích đối tường kia dẫn đến lạc đề hoàn toàn, điểm số rất thấp hoặc không được điểm.

Các giáo viên tổ văn chia sẻ, cái sai thứ hai nhẹ hơn, đó là đối tượng cần phân tích học sinh chưa xác định chính xác. Ví dụ như đề yêu cầu phân tích tình cha con thiêng liên sâu nặng trong tác phẩm “Chiếc lược ngà” thì rất nhiều em chỉ phân tích tình cảm của người cha (Ông Sau) đối với bé Thu mà không phân tích tình cảm trong chiều ngược lại. Có thể nói cách khác là đề bài hỏi rộng nhưng học sinh xác định đối tượng hẹp và dần đến mất điểm đáng tiếc.

Bên cạnh đó, học sinh cũng hay mắc phải lỗi là đã xác định đối tượng đúng nhưng sai phạm vi. Lỗi này xảy ra khi các em không chú ý đến các từ gọi nhắc về phạm vi được giới hạn trong bài. Ví dụ như đề đưa ra rất rõ phân tích đối tượng nhân vật Quang Trung tuy nhiên cần xét xem phân tích nhân vật ở toàn bộ tác phẩm hay chỉ ở một đoạn trích nhỏ.

2. Sai về mô hình đoạn văn

Với đề thi được ra trong nhiều năm qua các giáo viên văn cho biết chỉ yêu cầu viêt theo ba hình thức: diễn dịch, quy nạp và tổng phân hợp. Mô hình đoạn văn diễn dịch thì câu chủ đề thuộc đầu đoạn văn, nhưng câu sau làm sáng tỏ nội dụng và không có câu chốt (giống hình tam giác). Ngược lại, với mô hình quy nạp có những cầu dẫn dắt, diễn giải những khía cạnh khác nhau của vấn đề và câu chủ để nằm ở cuối cùng. Phần đoạn văn tổng hợp là đoạn băn khá dễ viết với HS, bởi câu chủ đề nằm ở cả phần đầu và cuối.

3. Sai về yêu cầu tiếng Việt

Trong khoảng thời gian làm bài, nhiều học sinh hay quên đi yêu cầu nhỏ về tiếng Việt. Ví dụ, đoạn văn trong đề yêu cầu cần dùng thành phần biệt lập nào, sử dụng câu gép, sử dụng câu phủ định, câu bị động, từ láy… Các em cũng nên nắm bắt cụ thể yêu cầu tiếng Việt đó sẽ được đạt vị trí nào. Đặc biệt, sau khi viết câu, học sinh cần gạch chân và chú thích rõ ràng.

4. Thiếu ý chốt tổng kết về đặc sắc nghệ thuật của đoạn văn

Để có thể ghi trọng điểm ở phần làm bài câu nghị luận văn học, các bạn học sinh cần chốt ý về đặc sắc nghệ thuật đó ở phần cuối của mỗi đoạn văn.

5. Chưa đảm bảo yêu cầu về dung lượng

Lỗi chưa đảm bảo yêu cầu về dung lượng có thể là học sinh không đủ kiến thức và vốn từ dẫn đến viết đoạn văn quá ngắn so với yêu cầu. Hoặc cũng có thể các bạn viết quá dài, vừa làm mất điểm và lãng phí thời gian trong quá trình làm bài.

Từ các sai lầm được ban tuyển sinh THPT – truyền thông và các thầy cô tổ văn trường Pasteur Highschool tổng hợp chia sẻ, mong rằng các bạn học sinh nhận thức được và ôn luyện kỹ để hình thành kỹ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội cho đúng, hay và chiếm trọng điểm ở phần này trong kỳ thi sắp tới.

Nguồn: pasteurschool.edu.vn Tổng hợp